Yalın üretim; en az kaynakla en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi, müşteri talebine de en optimum biçimde yanıt verebilecek şekilde, israfsız bir biçimde “nasıl gerçekleştiririz?” sorusuna cevap arayan ve cevap doğrultusunda sonucu ortaya çıkaran bir üretim sistemidir.
Yalın üretimi besleyen yalın düşünce, değer yaratmayan ve kaynakları tüketen, israfa yol açan tüm yanlış uygulamaları, işlem ve işlevleri ortadan kaldırmaya yönelik gerekli önlemleri almayı hedefleyen bir felsefedir. Yalın düşünce, Japonca’da “muda” olarak ifade edilen israfa karşı alınmış önlemler bütünüdür.
Yalın düşüncenin amacı, yalın bir üretim sistemine, yalın bir şirkete, yalın bir değer zincirine ulaşmaktır. Yani, yönetimin ilgi merkezini değiştirerek, “değer”in “israf”tan ayırt edilmesini sağlamaktır.
Günümüzde “yalın üretim” diye adlandırdığımız üretim ve yönetim sisteminin temelleri 1950’lerde Toyota’da çalışan mühendis Eiji Toyoda ve beraber çalıştığı mühendis Taiichi Ohno’nun öncülüğünde, Japonya’da atılmıştır. Bu ikili, Eiji Toyoda’nın 1950’de Ford firmasını incelemek üzere Amerika’ya yaptığı gezisinde edindiği bilgilerin de ışığında, Ford’un yüzyılın başlarından itibaren öncülük ettiği “kitle üretim” sisteminin Japonya için hiç de uygun olmadığına karar verirler ve bu karar yepyeni bir üretim ve yönetim anlayışının ilk adımlarının atılmasına yol açar.
Yalın Üretim Sisteminin İlkeleri
Değer: Müşterinin ihtiyaçlarını belli zaman ve yerde belli bir fiyattan karşılayan ürün veya hizmettir. Yanlış ürün/hizmet üretmek kadar zamanından önce doğru ürün/hizmet üretilmesi de israftır.
Değer Akışı: Yalın üretim, sisteme bir bütün olarak bakar. Sistemde değer yaratmayan (israf) süreçlerin ortadan kaldırılması esastır
Akış: Bir üründen fazla üretmek yerine; talep edildiği kadar ve talep edilen zamanda üretmek demektir. Ürünün şekillenmesinde müşterinin önerilerini dikkate almak anlamına gelir.
Çekme: Üretim müşteri talep etmeden başlamaz, ürün talep edildiği zaman üretilir. Çekme diye adlandırılan kavram aslında bir üretim kontrol sistemidir. Temel düşüncesi talep ile üretim arasında bir denge kurmak ve senkronize şekilde bir üretim sağlamaktır. Bu nedenle bu sistemde, fazla üretimden kaynaklanan israfları yok etme fikri gelişmiştir.
Mükemmellik: Sistem, stok yapmadığından her defasında üretilen ürünlerde sürekli iyileştirme yapılabilir. Böylece ürün yığılmadan hatalar düzeltilip iyileştirmeye gidildiğinden israf önlenir.
Yalın Üretim Tekniklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Tam Zamanında Üretim
- Kanban
- Kaize
- Poka-Yoke
- Bilgisayarla Bütünleşik Üretim
- Görsel Fabrika
- Toplam Üretken Bakım (TPM)
- Heijunka (Üretim Düzgünleştirme)
- Hücresel Üretim
- Jidoka
- Sürekli akış
- SMED (Single-Minute Exchange of Dies)
Hazırlayan:
Berkan Dalkılıç
Proje Yöneticisi
Kaynakça
Akçagün, E., (2006). “Hazır Giyim İşletmelerinde Yalın Üretim Tekniklerinin Araştırılması”, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Arslan, S., (2006). “Yalın Üretim ve MAN Türkiye A.Ş.’de Örnek Bir Yalın Üretim Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Okur, A.S., (1997). “Yalın Üretim 2000’li Yıllara Doğru Türkiye Sanayii İçin Yapılanma Modeli”, Söz Yayın.
Seçkin, F., (2007). “Yalın Üretim Teknikleri ve KOBİ’lerde Uygulanabilirliğinin İncelenmesi”, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Yingling, J.C., Detty, R.B. ve Sottile, J., (2000). “Lean Manufacturıng Principles and Their Applicability to The Mining Industry”, Mineral Resources Engineering, Vol. 9, No. 2.
