FIFO (First In, First Out – İlk Giren, İlk Çıkar)
FIFO yöntemi, depoya ilk giren ürünlerin ilk olarak çıkmasını esas alır.
Bu yöntem, özellikle gıda, ilaç gibi kısa raf ömrüne sahip ürünlerde yaygın olarak kullanılır.
Avantajları:
- Ürün tazeliğini ve kaliteyi korur.
- Eski stokların elde kalma riskini azaltır.
- Depo düzeni ve izlenebilirlik kolaylığı sağlar.
- Üretim maliyetleri ve atık oranlarını düşürür.
Dezavantajları:
- Büyük hacimli stoklarda uygulanması zordur.
- Depo düzeninin sürekli kontrol edilmesi gerekir.
Örnek:
Bir süt üreticisi, depoya yeni süt kutuları eklediğinde önceki partilerdeki sütleri satışa öncelikli olarak çıkarır.
FEFO (First Expired, First Out – İlk Tükenen, İlk Çıkar)
FEFO yöntemi, ürünlerin son kullanma tarihine göre sıralanmasını sağlar.
Bu sayede, son kullanma tarihi en yakın olan ürünler öncelikli olarak sevk edilir.
Genellikle gıda, ilaç ve perakende sektörlerinde tercih edilir.
Avantajları:
- Bozulma ve israf oranını en aza indirir.
- Müşteri güvenliğini artırır (özellikle sağlık sektöründe).
- Stokların son kullanma tarihine göre elden çıkarılmasını sağlar.
Dezavantajları:
- Detaylı ve hassas stok takibi gerektirir.
- Son kullanma tarihi olmayan ürünler için uygun değildir.
Örnek:
Bir süpermarket, yoğurtların son kullanma tarihine göre raf düzenlemesi yaparak en erken bitecek ürünleri ön sıralara yerleştirir.
LIFO (Last In, First Out – Son Giren, İlk Çıkar)
LIFO yöntemi, depoya en son giren ürünlerin ilk önce çıkmasını esas alır.
Genellikle hammadde, inşaat malzemesi veya dayanıklı ürünler için tercih edilir.
Avantajları:
- Yeni ürünlere hızlı erişim sağlar.
- Depolama ve iş gücü maliyetlerini azaltabilir.
- Hızlı üretim döngüsüne sahip işletmeler için uygundur.
Dezavantajları:
- Eski ürünlerin elde kalma veya bozulma riski vardır.
- Raf ömrü olan ürünlerde uygulanması önerilmez.
Örnek:
Bir yapı markette, depoya en son alınan tuğlalar müşteriye öncelikli olarak teslim edilir.
Depo Yönetimi Nedir?
Depo yönetimi, ürünlerin depoya girişinden müşteriye teslimine kadar geçen süreci planlayan ve yöneten sistematik bir süreçtir.
Amaç; stokların doğru izlenmesi, verimli kullanılması ve müşteri taleplerinin zamanında karşılanmasıdır.
Depo Yönetiminde FIFO, FEFO ve LIFO Uygulama Adımları
- Stok Girişi:
Ürünlerin sisteme kaydedilmesi, etiketlenmesi ve uygun raflara yerleştirilmesi.
Raf ömrü olan ürünlerde son kullanma tarihine göre düzenleme yapılır. - Stok İzleme:
Barkod veya QR kod sistemiyle ürünlerin konumları belirlenir. - Sipariş Hazırlığı:
Belirlenen metoda (FIFO, FEFO veya LIFO) göre ürünler toplanır.
Kalite kontrol yapıldıktan sonra sevkiyat hazırlanır. - Stok Güncelleme:
Çıkışı yapılan ürünler sistemden düşülür.
Mevcut stok seviyeleri otomatik olarak güncellenir.
Sonuç
FIFO, FEFO ve LIFO yöntemleri, depo yönetiminde ürünlerin doğru sırayla hareket etmesini sağlar.
Hangi yöntemin seçileceği; ürünlerin yapısına, işletmenin hedeflerine ve sektörün dinamiklerine bağlıdır.
Doğru yöntem ve teknoloji kullanımıyla, işletmeler hem maliyetleri düşürebilir hem de müşteri memnuniyetini artırabilir.
Hazırlayan:
Emircan Yüceler
Yazılım ve Operasyon Destek Uzmanı
Kaynakça
- ODS Danışmanlık — FIFO nedir? LIFO ile ayrımı
https://odsdanismanlik.com/tr/makaleler/fifo-nedir-lifo-ile-ayrimi/ - AR Racking — What is FEFO? Warehouse management advantages and differences
https://www.ar-racking.com/en/blog/what-is-fefo-warehouse-management-advantages-and-differences-compared-to-other-methods/ - Cadre Technologies — Warehouse order picking evaluation
https://www.cadretech.com/blog/warehouse-order-picking-evaluation/
